Ekran Sürelerimizi Kontrol Etme Vakti Geldi Mi?

     Dünyaca yaşadığımız Covit-19 virüs salgını ile neredeyse tüm yaşam düzenimiz değişti. Uyku düzenimiz, yeme alışkanlıklarımız, çalışma şeklimiz ve modelimiz; sevdiklerimizle zaman geçirme platformları ve çocuklarımızla geçirdiğimiz zamanlar ve eğitim şeklimiz…

     Evde kalma sürecinde ilk haftalarımız, süreci algılama ve kabullenme olarak geçti. Bu değişken ve yeni süreçte Karaca’nın ekran başında geçen sürelerinde artma oldu. 3 yaşına kadar ekrandan izole yaşamış bir çocuk olan Karaca'nın ekran başında geçirdiği süre 30 dakikadan 120 dakikalara kadar çıktı. 

     Evde kalma sürecinde, hem sosyal medyada hem Eba'da okulöncesi eğitime değer katmış bir çok hocalarımızın çevrimiçi eğitimleri ile öğretici zamanlar geçirdik. İnteraktif oyunların, canlı yayın konserlerinin, bayıla bayıla dinlediğimiz masalların üstüne Karaca’nın sevdiği çizgi filmlerle; dolu dolu eğitici, öğretici ve kaliteli zaman geçirdiğimizi hissettik. Bu süreçte internet erişiminin olumlu yanlarını görerek iyilik hali içindeydik. Fakat internet erişiminin ve kullanımının olumlu ve olumsuz yanları baş baş gitmeye başladığını görmemek mümkün değil.

     Bremer J göre; çocukların internete erişimini, interneti kullanımını ve internetteki olanaklarını ailesel, sosyal, kültürel ve ekonomik farklılıklar belirlemektedir. Buna bağlı olarak da çocukların sanal ortamdaki aktiviteleri de değişiklikler göstermektedir. Günlük yaşamın en önemli araçlarından biri olan internetin çocuklara birçok olumlu etkisi olduğu bilinmektedir. İnternetin bilgiye erişimi kolaylaştırması sayesinde her ortamda ulaşılabilen eğitim materyali olarak kullanılması çocukların bilişsel ve sosyal iyilik hali için önemlidir. Ayrıca hızla değişen internet ortamı çocuğun hızlı karar verebilme ve strateji geliştirmesini, analiz yapabilmesini olumlu yönde etkileyebilmektedir. Özellikle erken çocukluk döneminde ince motor becerilerin kazanılmasına, yabancı dil öğrenimine ve gelişimine katkı sağladığı, el-göz-zihin koordinasyonu hızlandırdığı bilinmektedir . Bunların yanı sıra internetin çocuklarda kendini ifade edebilme özgürlüğü, üreticilik, yaratıcılık ve tasarım yapabilme gibi yetenekleri ortaya çıkarabildiği bilinmektedir.

     İnternetin sayısız yararının yanında, doğru ve etkin kullanılmadığında hassas ve savunmasız olan çocuklar için birtakım problemleri de yanında getirdiği bilinmektedir. Bunlar; fiziksel sağlığı olumsuz yönde etkilemesi, yaş ve içerik uygunsuzluğu, iletişim sorunları, siber zorbalık, çevrim içi istismar, güvenlik ve bilgi gizliliği ihlali olarak sayılabilir (1). Uzun süre ekran karşısında sedanter yaşam süren çocuklarda fiziksel aktivite azlığı ve aşırı yeme davranışı sonucu obezite geliştiği bildirilmiştir (2).

      Çocuklarınızın da  internetten olumsuz etkilendiğini düşünüyorsanız önlem alma vakti gelmiştir.

  Ekran kullanımı planı yaparak işe başlayabiliriz;

• Çocuğunuzun ilgisini çekecek etkinlikleri listenin önüne alabilirsiniz.
• Her güne farklı bir etkinliği internet erişimi kanalıyla değerlendirebilirsiniz
• Ailecek keyif aldığınız etkinliklerden seçebilirsiniz, etkinlik sonrası sohbet etme fırsatınız olabilir.
• Biz Seiba’nın ve Judith’in masallarını ortak saat olarak planlıyoruz.
• İnternette izlemesine gerek olmadığını düşündüğünüz etkinliklere nadiren yer verebilirsiniz.
• Öğretmeniniz bir oyun gönderdiyse, ebeveyn olarak önce siz öğrenip çocuğunuzla oynabilirsiniz.  Videoyu çocuğun önüne bırakıp tek yapmasını beklemiyoruz. 😊
• Çizgi film saatlerini güne yayarak izleyebilirsiniz. Sabah uyandığında süresinin tamamını bitirdiğinde ,akşama kadar her fırsatta parmağı kumanda düğmesine gidebiliyor.
• Ebeveyn olarak örnek oluyoruz. Bu süreçte benim için en zoru bu oluyor.

 Okulöncesi Çağında İnternet Erişimli Etkinlik Önerileri;

• Seiba ve Kadıköy belediyesi  ortalığında ınstgram da yayınlanan masal saati (24 saat kayıtlı kalıyor)
• Judith’in ınstgram sayfasında yayınladığı bazı masallar ve Ntv radyoda Masal Bu Ya program kayıtları
• Onur Erol’un  konseri ınstgram sayfasında
• Özgun .cocuk ınstgram sayfasında Yaratıcı Drama lideri Müge öğretmenimizin interaktif oyunları

Kaynak:

Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 19:27-33/Ocak/2018- Seda TOPÇU

1. Baer S, Saran K, Green DA, Hong I. Electronic Media Use and Addiction Among Youth in Psychiatric Clinic Versus School Populations. Can J Psychiatry 2012;57(12):728–735.

2. Kaewpradub N, Kiatrungrit K, Hongsanguansri S, Pavasuthipaisit C. Association Among Internet Usage, Body Image and Eating Behaviors of Secondary School Students. Shanghai Arch Psychiatry 2017; 29(4):208-217.